Raport Instratu: rząd nieskuteczny w realizacji własnej agendy klimatycznej

W latach 2011-2030 Polska wyemituje o 529 mln ton CO2 więcej niż mogłaby wyemitować, gdyby rząd realizował swoje własne plany – szacują eksperci Instratu. Przeanalizowali polską politykę klimatyczną i w nowym raporcie wytykają rządzącym nie tylko brak ambitnych celów, ale na dodatek nieskuteczną realizację przyjętych już programów.

Polska ma jedne z najmniej ambitnych celów redukcji emisji w UE, ale, jak wskazuje Instrat w raporcie “Stracona szansa. Zaniedbania w polskiej polityce klimatycznej”, nawet te niewystarczające plany nie są realizowane skutecznie.

– W ciągu ostatniej dekady polski rząd dopuścił do serii zaniechań w realizacji swoich programów klimatycznych. Emisja CO2 w 2020 roku była wyższa o 27 mln ton niż mogła być, gdyby rząd skutecznie realizował własne plany. Jeśli nie poprawi się skuteczność wdrażania istniejących już polityk, to nadmierne emisje, czyli takie, których można uniknąć, będą dalej rosły, by w 2030 się podwoić – mówi Adrianna Wrona, ekonomistka w Fundacji Instrat, współautorka raportu.

Instrat przeanalizował politykę klimatyczną rządu w obszarach elektroenergetyki, transportu, ogrzewnictwa indywidualnego oraz przemysłu. Do długiej listy grzechów decydentów eksperci zaliczają: wieloletnią politykę subsydiowania węgla, ograniczanie rozwoju OZE, nieudolność w eliminacji z dróg starych, wysokoemisyjnych pojazdów oraz nieskuteczną próbę elektryfikacji transportu, a także brak spójnej strategii dotyczącej redukcji emisji z sektora mieszkalnego czy przemysłu.

– Cele redukcji emisji na 2020 rok najprawdopodobniej nie zostały osiągnięte, a zagrożone są również te na rok 2030. To poskutkuje ograniczeniem unijnych środków na transformację energetyczną, wzrostem cen i importu energii oraz zagrożeniem dla konkurencyjności gospodarki – ostrzega Paweł Czyżak, ekonomista w Fundacji Instrat, współautor raportu.

Jednak dobra realizacja istniejących polityk i planów nie wystarczy. Obecne cele redukcji emisji gazów cieplarnianych zakładane w ramach Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. i Krajowego Planu na Rzecz Energii i Klimatu są niewystarczające, by Polska wypełniła swoje zobowiązania wynikające z Porozumienia paryskiego. Ponadto Polska, jako jedyny kraj w UE, wciąż nie zadeklarowała neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Raport Instratu ukazał się przed planowanym na 22-23 kwietnia szczytem przywódców w sprawie klimatu, który organizuje prezydent Stanów Zjednoczonych, Joe Biden. Szczyt jest okazją do podkreślenia konieczności pilnego działania w sprawie kryzysu klimatycznego. Ma
w nim udział prezydent Andrzej Duda.

– Klimat to nasze wspólne dobro. Rządy państw powinny zrobić wszystko, aby obniżyć emisje do poziomu, który pozwoli zatrzymać wzrost temperatury do 1,5 st. Celsjusza i zapewnić nam bezpieczeństwo klimatyczne. Zwłaszcza w przededniu szczytu przywódców w sprawie klimatu bardzo uderza to, że polski rząd wciąż zwleka z przyjęciem deklaracji o neutralności klimatycznej   – mówi Ilona Jędrasik z ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.

Pełna wersja raportu znajduje się tutaj.