ClientEarth
13 września 2023
Parlament Europejski zagłosował dziś za nowelizacją dyrektywy o jakości powietrza, która gwarantuje mieszkańcom i mieszkankom UE prawo do oddychania zdrowym powietrzem.
Pomimo że posłowie i posłanki głosowali za dostosowaniem norm jakości powietrza w UE do zaleceń ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zwycięstwo było słodko-gorzkie. Parlament zagłosował bowiem za opóźnieniem konieczności dostosowania się do tych zaleceń do 2035 r., czyli pięć lat później niż zalecała Komisja Ochrony Środowiska Parlamentu Europejskiego.
Głosowanie jest częścią trwającego procesu nowelizacji dyrektywy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy - podstawowego prawa dotyczącego jakości powietrza w UE.
Prawniczka w Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Agnieszka Warso-Buchanan, powiedziała:
– Dzisiejsze głosowanie przybliża nas do zabezpieczenia naszego prawa do oddychania zdrowym i czystszym powietrzem. Ustanowienie bardziej rygorystycznych limitów wymaganych prawem, zgodnie z zaleceniami WHO, ma kluczowe znaczenie dla ochrony ludzi przed niebezpiecznymi poziomami zanieczyszczenia powietrza. Jednak decyzja Europarlamentu, aby tylko częściowo zastosować się do zaleceń naukowych oznacza, że ludzie będą musieli poczekać do 2035 roku, czyli ponad dekadę, aby z tej możliwości skorzystać.
Parlament Europejski zagłosował również za przepisami umożliwiającymi obywatel(k)om UE wnoszenie spraw do sądu, gdy władze publiczne nie chronią ich zdrowia przed zanieczyszczonym powietrzem. Nowe zasady dostępu do wymiaru sprawiedliwości dadzą narzędzia do pociągania swoich rządów do odpowiedzialności w przypadku naruszenia przez nie prawa. Z kolei przełomowe, nowe prawo do odszkodowania będzie oznaczać, że ludzie, którzy zachorowali z powodu przekroczonych poziomów zanieczyszczenia powietrza, będą mieli szansę domagać się sprawiedliwości od swoich rządów, które nie zdołały ich ochronić.
– W całej Unii obywatele i obywatelki domagają się od swoich rządów ochrony przed szkodliwymi poziomami zanieczyszczenia powietrza. Decyzja Parlamentu Europejskiego, aby dać im narzędzia prawne, których potrzebują, by lepiej chronić swoje zdrowie, napawa optymizmem. To demokracja w działaniu – dodała Agnieszka Warso-Buchanan.
Rada UE musi teraz szybko przyjąć swoje stanowisko, znane jako podejście ogólne, aby nowe prawo mogło przejść do etapu rozmów trójstronnych, a proces mógł się zakończyć przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w czerwcu przyszłego roku.