Nature Restoration Law: jak opracować skuteczny Krajowy Plan Odbudowy Zasobów Przyrodniczych

Przyjęte w sierpniu 2024 roku Prawo o Odbudowie Przyrody (Nature Restoration Law, NRL) to najważniejszy akt prawny Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony i odbudowy przyrody od czasu Dyrektywy Siedliskowej z 1992 roku. Jego celem jest odbudowa zdegradowanych ekosystemów, ochrona przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi i przeciwdziałanie podwójnemu kryzysowi: bioróżnorodności i klimatu.

NRL wyznacza ambitne cele dla państw członkowskich: odbudowę 20% obszarów lądowych i morskich do 2030 roku oraz wszystkich ekosystemów wymagających odbudowy do 2050 roku. Aby je osiągnąć, kraje członkowskie muszą opracować Krajowe Plany Odbudowy Zasobów Przyrodniczych (KPOZP), które stanowią klucz do skutecznej implementacji tego prawa.

Krok 1: Przygotowanie

Państwa członkowskie muszą rozpocząć przygotowawczy monitoring i badania, aby zidentyfikować niezbędne środki odbudowy i adresować luki w wiedzy. Obejmuje to kwantyfikację obszaru wymagającego odbudowy, mapowanie ekosystemów miejskich i ustalanie zadowalających poziomów dla wskaźników związanych z zapylaczami oraz ekosystemami rolniczymi i leśnymi.

Krok 2: Opracowanie i złożenie projektu KPOZP

KPOZP muszą opisywać środki odbudowy i sposób monitorowania ich skuteczności, kwantyfikować obszary do odbudowy, opisywać przewidywane skutki społeczno-ekonomiczne i przedstawiać metody finansowania. Projekty KPOZP muszą zostać złożone w ciągu dwóch lat od wejścia w życie NRL, z szczegółowymi planami na okres do 2032 roku i strategicznymi przeglądami do 2050 roku.

Krok 3: Ocena i finalizacja

Komisja Europejska oceni projekty KPOZP i przekaże uwagi w ciągu sześciu miesięcy, które państwa członkowskie muszą uwzględnić w swoich finalnych planach. Państwa członkowskie muszą wdrożyć plany, aby osiągnąć cele w terminach pośrednich i powinny rozpocząć wdrażanie odpowiednich środków nawet przed złożeniem swoich planów

Krok 4: Rewizja i monitorowanie

KPOZP muszą być poddane rewizji do 2032 i 2042 roku, uwzględniając postęp, dowody naukowe i zmiany w warunkach środowiskowych spowodowane zmianami klimatu. Jeśli postęp okaże się niewystarczający, państwa członkowskie będą musiały uwzględnić dodatkowe środki, które zostaną poddane przeglądowi przez Komisję Europejską.

Opracowanie spójnych i ambitnych KPOZP będzie kluczem do skutecznej implementacji Nature Restoration Law. Nowy raport organizacji pozarządowych dostarcza rekomendacji i wskazówek, które pomogą zinterpretować zapisy rozporządzenia, koncentrując się na przygotowaniu, opracowaniu i finalizacji KPOZP. Dla kroków 1 do 3 raport przedstawia główne elementy, które państwa członkowskie muszą uwzględnić w swoich planach, wraz z rekomendacjami, jak najefektywniej wdrożyć te wymagania. Szczegółowe wyjaśnienia zawarte w raporcie będą użyteczne dla organizacji społecznych, władz państw członkowskich i wszystkich interesariuszy zaangażowanych w proces opracowywania Krajowych Planów Odbudowy Zasobów Przyrodniczych.

Link do pełnego raportu: Wytyczne i rekomendacje dla ambitnych krajowych planów odbudowy zasobów przyrodniczych.