Komentarz Fundacji ClientEarth do nowych wytycznych WHO w spr. jakości powietrza

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przedstawiła dziś zaktualizowane wytyczne dotyczące norm jakości powietrza, które odzwierciedlają najnowsze dane naukowe potwierdzające, jak istotnym zagrożeniem dla zdrowia ludzkiego jest zanieczyszczone powietrze. Zmiany są bardzo zdecydowane. 

WHO znacząco obniżyło swoje wcześniejsze zalecenia z 2005 roku dotyczące m.in. drobnego pyłu zawieszonego (PM2.5) i dwutlenku azotu (NO₂) – odpowiednio dwukrotnie i czterokrotnie. Najbardziej zdecydowana zmiana dotyczy dwutlenku azotu (NO₂), którego źródłem w miastach jest przede wszystkim transport – rekomendowane średnie stężenia roczne  zostały obniżone z 40 do  10 µg/m3.

Nowe wytyczne WHO to ostatni dzwonek dla rządzących na powstrzymanie kryzysu zdrowotnego, którego źródłem jest zanieczyszczenie powietrza. Nowe limity dla dwutlenku azotu są cztery razy bardziej rygorystyczne niż te zapisane w przepisach Unii Europejskiej i naszych krajowych. Nie możemy dłużej pozostawać bezczynni wobec emisji z transportu i musimy ograniczyć ruch samochodów w miastach. Wdychanie dwutlenku azotu  powoduje poważne choroby układu oddechowego, takie jak astma – komentuje Agnieszka Warso–Buchanan, szefowa programu Czyste Powietrze w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej w Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.

Przeciwko Polsce toczy się już procedura naruszeniowa w spr. przekroczeń norm NO₂, którego źródłem są samochody. Mając na uwadze nowe rekomendacje oraz planowaną nowelizację przepisów o jakości powietrza, w tym Dyrektywy 2008/50 można się spodziewać, iż wartości dopuszczalne dla PM2.5 oraz NO₂ zostaną także wkrótce zaostrzone w Polsce. Czas zapewnić mieszkańcom i mieszkankom Polski prawo do czystego powietrza – dodaje Warso-Buchanan.

Według raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) z 2020 roku zanieczyszczone powietrze przyczynia się do przedwczesnej śmierci blisko 47 tys. Polek i Polaków każdego roku.