Dowiedz się o czym jest COP15 i Konwencja o różnorodności biologicznej oraz jakie mają znaczenie dla przyszłości naszej planety

Najprawdopodobniej słyszeliście o konferencji klimatycznej COP27, która odbyła się w tym roku w Egipcie. Zgromadzi ona światowych przywódców szukających rozwiązań dla globalnego kryzysu klimatycznego. Być może nie wiecie jednak, że równolegle odbywa się inny COP (ang. Conference of parties, czyli Konferencja stron), który koncentruje się na ratowaniu przyrody - jest to Konferencja Różnorodności Biologicznej ONZ.  

15-sta Konferencja Stron (COP15) Konferencji ONZ w sprawie Różnorodności Biologicznej gromadzi rządy z całego świata, aby uzgodnić nowy zestaw celów, które pozwolą powstrzymać i odwrócić utratę różnorodności biologicznej w ciągu następnej dekady i później za sprawą Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD). COP15 odbywa się w dniach 7-19 grudnia 2022 r. w Montrealu w Kanadzie, po dwóch latach opóźnienia z powodu pandemii Covid-19.   

 Czym jest Konwencja o różnorodności biologicznej (CBD)? 

CBD jest międzynarodowym prawnie wiążącym traktatem, który zobowiązuje rządy na całym świecie do ochrony różnorodności biologicznej. Obejmuje on całe życie na Ziemi - ekosystemy, zwierzęta, rośliny, grzyby i mikroorganizmy i skupia się na osiągnięciu zrównoważonego rozwoju – czyli takiego postępu w zakresie działań ludzi, które nie będą zagrażał różnorodności biologicznej. CBD została podpisana w Rio de Janeiro w 1992 roku i weszła w życie 29 grudnia 1993 roku. 

Organ zarządzający CBD spotyka się co dwa lata, aby dokonać przeglądu tego, co zostało osiągnięte i co jeszcze należy zrobić, aby chronić różnorodność biologiczną na całym świecie. 

Co się wydarzy podczas COP15? 

COP15 ma szczególne znaczenie, ponieważ światowi przywódcy staną przed ważnym zadaniem uzgodnienia Globalnych Ram Różnorodności Biologicznej po 2020 r. (Global Biodiversity Framework, GBF). Muszą stworzyć strategiczny plan, który określi globalne cele i zadania oraz wyszczególni działania, które należy podjąć, aby ludzie żyli w harmonii z przyrodą do 2030 r. Plan ma również uruchomić ambitną wizję na rok 2050. Aby osiągnąć ten cel, GBF będzie składać się z czterech celów i 20-22 zadań, które również zostaną uzgodnione podczas COP15. 

Agata Szafraniuk, p.o. dyrektorki programu Ochrona Przyrody w ClientEarth, która jest na COP15 w Montrealu powiedziała: 

"Globalne ramy różnorodności biologicznej po 2020 r. nazywane są potocznie "porozumieniem paryskim w sprawie przyrody". Do zakończenia COP15 zostało 15 dni, co oznacza jeszcze wiele godzin negocjacji, czasem do 5 rano. Z całą społecznością organizacji pozarządowych będziemy robić wszystko, aby udało się osiągnąć ambitne, globalne porozumienie i zatrzymać degradację przyrody".

Dlaczego COP15 jest ważny?  

Równolegle do kryzysu klimatycznego, który już regularnie pojawia się na pierwszych stronach gazet, trwa jeszcze bardziej złowieszczy - i być może nawet szybciej postępujący - kryzys różnorodności biologicznej. Ponad milion gatunków roślin i zwierząt jest na skraju wyginięcia. Z ostatniego raportu WWF Living Planet wynika, że od 1970 roku liczebność dzikiej przyrody spadła o 69%. Jeśli nie uda nam się powstrzymać kryzysu bioróżnorodności, będzie on miał poważne konsekwencje dla naszych globalnych systemów, z prawdopodobnym załamaniem się zdolności przyrody do zapewnienia czystego powietrza i wody, żywności, leków i materiałów, które są niezbędne do przetrwania ludzkości. Stawka nie może być wyższa, skoro przyszłość naszej planety i nas samych wisi na włosku. 

Wyzwanie może wydawać się nie do pokonania, ale w rzeczywistości nasz los nie jest jeszcze przesądzony. Dlatego właśnie COP15 jest tak ważny: ma potencjał odwrócenia tego alarmującego trendu, ale tylko wtedy, gdy zostaną podjęte skoordynowane działania globalne - teraz. 

Co udało się osiągnąć do tej pory?  

Strategiczny plan na rzecz różnorodności biologicznej na lata 2011-2020 stanowił ramy, w których nakreślono kluczowy zestaw celów i zadań mających na celu powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej do 2020 r. Plan składał się z celów, znanych jako "Cele Aichi" (ang. Aichi Biodiversity Targets), które obejmowały podnoszenie świadomości na temat znaczenia różnorodności biologicznej; zmniejszenie tempa utraty siedlisk naturalnych, zapewnienie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem; ochronę zagrożonych gatunków i odbudowę ważnych ekosystemów. Jednak według ONZ, światu nie udało się w pełni osiągnąć żadnego z tych celów. 

Plan na lata 2011-2020 i jego cele obecnie wygasły. Zastąpią go Globalne Ramy na Rzecz Różnorodności Biologicznej (GBF), które zostaną uzgodnione podczas COP15. Kluczowi decydenci muszą wykorzystać niepowodzenia poprzedniej strategii, aby upewnić się, że historia się nie powtórzy. Zamiast tego, GBF musi zmusić strony do podjęcia odważnych i przejrzystych działań, które będą łatwe do wdrożenia, a także do tego, aby ramy zapewniały przestrzeń do oceny i korekty postępów w celu uniknięcia załamania się ekosystemów. 

Jakie wyniki COP15 chcielibyśmy zobaczyć?    

COP15 jest niewątpliwie krytycznym momentem dla globalnej ochrony środowiska i dlatego pracujemy nad tym, aby osiągnięte porozumienia były jak najbardziej śmiałe w przeciwdziałaniu utracie różnorodności biologicznej. 

W szczególności chcemy, aby wszyscy uczestnicy przyjęli ambitne i transformacyjne GBF, które:

• Ustanowią jasne standardy dotyczące sposobu realizacji celów i zadań GBF wraz z narzędziami do pomiaru postępu, podsumowania i korekty kursu. 
• Skupią się na ochronie obszarowej w celu objęcia ochroną 30% naszej planety do 2030 r. (jeden z głównych celów określonych w GBF) poprzez uwzględnienie jedynie obszarów, które są sprawiedliwie zarządzane, efektywnie zarządzane i gdzie prawa ludności rdzennej i społeczności lokalnych są respektowane i podtrzymywane.
• Uznają i uwzględnią wszystkie głosy poprzez:
  • Pełne uznanie, że Ludność Rdzenna i Społeczności Lokalne są kluczowymi aktorami w realizacji celów i zadań GBF; ich zwyczaje, źródła utrzymania i prawa muszą być w pełni zapewnione.
  • Przyjęcie w pełni oddolnych, przejrzystych i partycypacyjnych procesów jako fundamentów procesu wdrażania ram.

Będziemy publikować informacje o postępach poczynionych podczas COP15 tutaj i na naszych kanałach społecznościowych.