Jak naprawić cztery żywioły?

Przyjmijmy prawo ochrony klimatu. Co powinno się w nim znaleźć? 

• osiągnięcie neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r.
• obowiązek przeznaczania co najmniej 1% PKB rocznie na ochronę klimatu
• weryfikacja klimatyczna, czyli obowiązek sprawdzania, czy duże inwestycje nie szkodzą klimatowi
• obowiązek tworzenia przez władze lokalne i centralne planów adaptacji do zmiany klimatu,
  czyli przygotowanie planów walki ze skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych
• powołanie Rady Ochrony Klimatu, której zadaniem będzie obiektywna ocena redukcji emisji gazów
  cieplarnianych i przygotowania Polski na szkodliwe skutki zmiany klimatu
• przyznanie mieszkańcom Polski prawa do bezpiecznego klimatu oraz prawa do zaskarżenia działań władz, jeśli nie będą one skutecznie walczyć ze zmianą klimatu.

Dowiedz się więcej o naszym projekcie prawa o ochronie klimatu - LINK

Wprowadźmy skuteczną ochronę rzek i mokradeł. Jak? 

• Przenieśmy gospodarowania wodami z Ministerstwa Infrastruktury do Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
• Wprowadźmy jasny podział kompetencji pomiędzy organami gospodarującymi wodą. W szczególności rozdzielmy kompetencje Wód Polskich. Dziś Wody Polskie są sobie sterem, żeglarzem i okrętem: pełnią zarówno rolę regulatora – np. w zakresie ochrony wód – jak i prowadzą inwestycje infrastrukturalne i prace utrzymaniowe. To oznacza, że Wody Polskie są często sędzią we własnej sprawie i realizują sprzeczne interesy ze szkodą dla naszych rzek i wód.
• Poprawmy system wydawania zgód wodnoprawnych i wprowadźmy ich skuteczną kontrolę, którą zapoczątkować mogliby również obywatele i organizacje ekologiczne.

Więcej rekomendacji znajdziesz w Białej księdze polskich rzek - LINK

Stwórzmy więcej parków narodowych. Jak?

• Znieśmy tzw. weto samorządowe – przepis, który od 2000 r. daje samorządom możliwość zablokowania stworzenia parku narodowego. Zastąpmy obecnie obowiązującą procedurę uzgodnienia granic parku przez samorząd procedurą opiniowania, wspomaganą rozbudowanymi konsultacjami społecznymi.
• Zagwarantujmy realne wsparcie gminom na terenie parku lub otuliny. Wsparcie powinno objąć w szczególności:
  • wypłatę subwencji parkowej lub stworzenie programów rozwojowych dopasowanych do lokalnych warunków
  • preferencyjne warunki udzielania pożyczek i dotacji gminom położonym w parku narodowym i otulinie przez instytucje wojewódzkie i krajowe
  • likwidację ulgi dla parków z tytułu podatku leśnego, co zwiększy wpływy do budżetów gmin parkowych.
• Wesprzyjmy mieszkańców gmin parkowych poprzez:
  • zagwarantowanie im pierwszeństwa przy zakupie drewna pochodzącego z realizacji zadań ochronnych w parku
  • umożliwienie mieszkańcom kontrolowanego pozyskania roślin i grzybów z terenu parków
  • uproszczenie procedury przyznawania odszkodowań w razie szkód spowodowanych przez dzikie zwierzęta
  • wprowadzenie programów wsparcia dla rolników prowadzących gospodarstwa w parku lub otulinie
  • wprowadzenie gwarancji zatrudnienia dla pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe z terenów objętych nowym parkiem w jego strukturach lub w strukturach LP w innej lokalizacji.
• Utwórzmy Fundusz Parków Narodowych, który zapewniałby stabilne finansowanie istniejących parków narodowych. Pieniądze pochodziłyby m.in. z Lasów Państwowych, z opłat za wyłączenie z produkcji gruntów ornych oraz z przychodów Wód Polskich z tytułu opłat za usługi wodne

Więcej rekomendacji znajdziesz w raporcie Polskie parki narodowe - LINK

Wprowadźmy realną kontrolę i ochronę polskich lasów. Jak? 

• Zapewnijmy społeczeństwu dostęp do sądu w odniesieniu do planów urządzenia lasu (tzw. PUL, czyli sporządzany co 10 lat dla każdego nadleśnictwa dokument, zawierający ocenę stanu lasu oraz sposoby prowadzenia gospodarki leśnej). Obecnie mieszkańcy Polski nie mogą zaskarżyć w sądzie zatwierdzonego przez Ministra plan urządzenia lasu. Dzieje się tak ponieważ decyzja Ministra ma status aktu wewnętrznego, a nie decyzji administracyjnej.
• Zapewnijmy procedurę odwoławczą dla osób, które składają zastrzeżenia do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska na podstawie przepisów Rozporządzenia o drewnie (EUTR).
• Wzmocnijmy struktury Inspekcji Ochrony Środowiska oraz dyrekcji ochrony środowiska, a także wzmocnijmy współpracę między organami, aby kontrola nad rynkiem drewna w Polsce przestała być iluzoryczna.
• Zapewnienijmy transparentność finansowania Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. 

Więcej informacji znajdziesz w naszej Analizie implementacji i stosowania rozporządzenia EUTR w Polsce - LINK

Sprawmy, aby powietrze w całej Polsce było czyste i zdrowe najpóźniej w 2035 r. Jak? 

• Od 2030 r. wprowadźmy zakaz stosowania węgla kamiennego oraz innych paliw stałych w ciepłownictwie indywidualnym
• Poprawmy normy jakości paliw stałych (poziom siarki, popiołu i wilgotności), całkowicie wycofajmy z użycia nazewnictwo wprowadzającego konsumentów w błąd, np. „ekogroszek”, „ekomiał” oraz wprowadźmy i stopniowo zaostrzajmy normy dla biomasy
• Najpóźniej w 2035 r. dostosujmy normy jakości powietrza do wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2021 r., w szczególności dla drobnego pyłu zawieszonego (PM2.5) oraz dwutlenku azotu (NO2)
• Zapewnijmy obywatel(k)om i organizacjom pozarządowym dostęp do sądu w sprawach dotyczących programów ochrony powietrza (POP), czyli dokumentów określających politykę poprawy jakości powietrza w danym województwie. Dzięki temu zyskają oni realny wpływ na ich kształt.

Dowiedz się więcej o naszych działaniach na rzecz walki ze smogiem - LINK